USTAWA z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych 1) Doceniając szczególną postawę obywatelską ochotniczego pożarnictwa „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek” na przestrzeni dziejów naszej państwowości, kierując się konstytucyjnym prawem do dobrowolnego zrzeszania się, stanowi się, co następuje:
Rozdział 1Przepisy Ogólne
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) działaniach ratowniczych – należy przez to rozumieć działania, o których
mowa w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 869);
2) akcjach ratowniczych – należy przez to rozumieć akcje, o których mowa
w art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej
(Dz. U. z 2021 r. poz. 1940).
Art. 3. Do zadań ochotniczych straży pożarnych należy podejmowanie
działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przez:
1) prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz
akcjach ratowniczych, a także udział w działaniach prowadzonych przez inne
służby, inspekcje i straże;
2) udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych poza granicami
kraju na podstawie umów międzynarodowych;
3) udział w alarmowaniu i ostrzeganiu ludności o zagrożeniach;
4) udział w ochronie ludności;
5) wykonywanie kwalifikowanej pierwszej pomocy;
6) organizowanie ćwiczeń oraz udział w szkoleniach, ćwiczeniach i zawodach
sportowo-pożarniczych organizowanych przez Państwową Straż Pożarną,
gminę lub inne uprawnione podmioty;
7) zabezpieczanie obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-
-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, określonego w powiatowym
(miejskim) planie ratowniczym;
8) propagowanie zasad i dobrych praktyk w zakresie ochrony przeciwpożarowej
budynków, innych obiektów budowlanych i terenów;
9) organizowanie przedsięwzięć służących krzewieniu sportu i kultury fizycznej;
10) organizowanie przedsięwzięć oświatowo-kulturalnych propagujących wiedzę
i umiejętności w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
11) upowszechnianie i wspieranie współdziałania między lokalnymi partnerami
społecznymi i gospodarczymi z zakresu ochrony przeciwpożarowej;
12) propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy;
13) wspieranie gminy w realizacji pomocy na rzecz społeczności lokalnej;
14) integrowanie społeczności lokalnej;15) udział we współpracy międzynarodowej gminy.
Art. 4. 1. Ochotnicze straże pożarne mogą tworzyć młodzieżowe drużyny
pożarnicze lub dziecięce drużyny pożarnicze w celu zainteresowania dzieci
i młodzieży działalnością szkoleniową, sportową i społeczną na rzecz ochrony
przeciwpożarowej i ochrony ludności.
2. Do młodzieżowej drużyny pożarniczej lub dziecięcej drużyny pożarniczej
mogą należeć osoby w wieku do 18 lat – za zgodą jednego z rodziców, opiekunów
prawnych albo opiekunów faktycznych.
Art. 5. 1. Komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej
prowadzi ewidencję sił i środków ochotniczych straży pożarnych, którymi może
dysponować do działań ratowniczych we współpracy z właściwym wójtem
(burmistrzem, prezydentem miasta) oraz starostą.
2. Ewidencja, o której mowa w ust. 1, jest prowadzona w celu właściwego
dysponowania ochotniczych straży pożarnych do działań ratowniczych,
z uwzględnieniem ich potencjału i możliwości.
Art. 6. Komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, przy pomocy
wskazanego zastępcy, zapewnia wsparcie ochotniczych straży pożarnych w celu
realizacji zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, a także współdziałanie ze
związkami i stowarzyszeniami zrzeszającymi ochotnicze straże pożarne.
Art. 7. 1. Gmina jest obowiązana do zawarcia umowy ze wszystkimi
ochotniczymi strażami pożarnymi działającymi na jej terenie, zawierającej
postanowienia dotyczące podejmowanych działań, o których mowa w art. 3, oraz
postanowienia dotyczące obowiązków, o których mowa w art. 10 ust. 1.
2. W przypadku gdy na terenie gminy nie ma jednostki ochrony
przeciwpożarowej, gmina jest obowiązana do zawarcia umowy z gminą sąsiednią,
w której funkcjonuje taka jednostka, w uzgodnieniu z właściwym komendantem
powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej, w celu właściwego dla tej
gminy zabezpieczenia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym
zagrożeniem.
Rozdział 2Zasady przygotowania strażaków ratowników ochotniczych straży
pożarnych do udziału
w działaniach ratowniczych
Art. 8. Do udziału w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych jest
uprawniony strażak OSP, który:
1) ukończył 18 lat, a nie ukończył 65 lat, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1,
2) posiada aktualne ubezpieczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2,
3) posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do
udziału w działaniach ratowniczych,
4) odbył szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
5) ukończył z wynikiem pozytywnym szkolenie podstawowe przygotowujące do
bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych
– zwany dalej „strażakiem ratownikiem OSP”.
Art. 9. 1. Dopuszcza się pełnienie funkcji kierowcy przez strażaków
ratowników OSP po ukończeniu przez nich 65 lat pod warunkiem posiadania
aktualnych badań lekarskich dopuszczających do prowadzenia pojazdów
uprzywilejowanych.
2. Kandydatem na strażaka ratownika OSP może być strażak OSP w wieku od
16 do 18 lat, który za zgodą jednego z rodziców, opiekunów prawnych albo
opiekunów faktycznych został dopuszczony do szkolenia podstawowego
przygotowującego do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych.
3. Zarząd ochotniczej straży pożarnej, zwany dalej „zarządem OSP”,
prowadzi wykaz strażaków ratowników OSP, który na bieżąco aktualizuje
i przekazuje właściwemu komendantowi powiatowemu (miejskiemu) Państwowej
Straży Pożarnej oraz właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).
Art. 10. 1. W ramach realizacji zadania własnego w zakresie ochrony
przeciwpożarowej gmina zapewnia, stosownie do posiadanych sił i środków,
ochotniczym strażom pożarnym:
1) obiekty, tereny, pojazdy i sprzęt specjalistyczny, środki ochrony
indywidualnej, umundurowanie i środki łączności oraz ich utrzymanie;2) ubezpieczenie strażaków ratowników OSP i kandydatów na strażaków
ratowników OSP oraz członków młodzieżowych drużyn pożarniczych
i dziecięcych drużyn pożarniczych, w tym ubezpieczenie grupowe, od
odpowiedzialności cywilnej i od następstw nieszczęśliwych wypadków,
podczas wykonywania powierzonych zadań;
3) badania lekarskie strażaków ratowników OSP przeprowadzane w celu
stwierdzenia braku przeciwwskazań do udziału w działaniach ratowniczych;
4) badania lekarskie kandydatów na strażaków ratowników OSP
przeprowadzane w celu stwierdzenia braku przeciwwskazań do udziału
w szkoleniu podstawowym przygotowującym do bezpośredniego udziału
w działaniach ratowniczych.
2. Obowiązku wynikającego z ust. 1 pkt 3 nie stosuje się w przypadku
posiadania przez strażaka ratownika OSP równorzędnego i aktualnego orzeczenia
lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do udziału w działaniach
ratowniczych.
3. Strażak ratownik OSP ma prawo do bezpłatnych okresowych badań
lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do udziału w działaniach
ratowniczych.
4. Kandydat na strażaka ratownika OSP ma prawo do bezpłatnych badań
lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do udziału w szkoleniu
podstawowym przygotowującym do bezpośredniego udziału w działaniach
ratowniczych.
5. Badania przeprowadza lekarz, o którym mowa w przepisach wydanych na
podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U.
z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162).
6. Podczas realizowania zadania własnego w zakresie ochrony
przeciwpożarowej gmina może korzystać ze wsparcia właściwego komendanta
powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz wojewody.
7. W celu koordynacji ochotniczych straży pożarnych funkcjonujących na
terenie gminy właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać
komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej, którego wyznacza spośród
strażaków OSP lub pracowników podległego mu urzędu.8. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb,
sposób, częstotliwość oraz zakres przeprowadzania badań, o których mowa w ust. 3
i 4, w celu zapewnienia ochrony zdrowia strażaka ratownika OSP oraz kandydata
na strażaka ratownika OSP w sposób umożliwiający prawidłowe wykonywanie
zadań, o których mowa w art. 3, biorąc pod uwagę specyfikę działań ratowniczych
oraz szkoleń.
Art. 11. 1. Szkolenia, w tym specjalistyczne, strażaków ratowników OSP
oraz kandydatów na strażaków ratowników OSP prowadzi nieodpłatnie Państwowa
Straż Pożarna.
2. W ramach szkoleń, o których mowa w ust. 1, są realizowane kursy
przygotowujące do uzyskiwania przez strażaków ratowników OSP kwalifikacji
i uprawnień do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych o dopuszczalnej masie
całkowitej powyżej 3,5 t.
3. Skierowanie strażaków ratowników OSP na kursy, o których mowa
w ust. 2, wymaga zawarcia umowy między właściwym komendantem powiatowym
(miejskim) Państwowej Straży Pożarnej a strażakiem ratownikiem OSP na
pełnienie funkcji kierowcy w danej ochotniczej straży pożarnej na okres nie krótszy
niż 5 lat, liczony od momentu uzyskania kwalifikacji i uprawnień. O zawarciu
umowy właściwy komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej
powiadamia właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
4. Ukończenie przez strażaka ratownika OSP szkolenia podstawowego, kursu
z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz szkoleń z poszczególnych
dziedzin ratowniczych w zakresie podstawowym uznaje się za równorzędne z
ukończeniem szkolenia w zawodzie strażak.
5. Programy szkoleń, o których mowa w ust. 1, opracowuje Komendant
Główny Państwowej Straży Pożarnej, a zatwierdza minister właściwy do spraw
wewnętrznych.
Rozdział 3
Świadczenia na rzecz strażaków ratowników OSP
Art. 12. Pracodawca zwalnia od świadczenia pracy strażaka ratownika OSP
biorącego udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach organizowanych przez gminę, Państwową Straż Pożarną lub inne
uprawnione podmioty na czas ich trwania, a także na czas niezbędny do
odpoczynku zgodnie z art. 132 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy
Art. 14. 1. Strażakowi ratownikowi OSP, który uczestniczył w działaniu
ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu i doznał uszczerbku na
zdrowiu wskutek wypadku, za czas niezdolności do pracy, za który nie zachował
prawa do wynagrodzenia, nie otrzymał zasiłku chorobowego albo świadczenia
rehabilitacyjnego na podstawie odrębnych przepisów, przysługuje, na jego
wniosek, rekompensata pieniężna, zwana dalej „rekompensatą”.
2. Rekompensata przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy
w wysokości 1/30 minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie art. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207).
3. Rekompensatę przysługującą strażakowi ratownikowi OSP ustala
i wypłaca właściwy komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej.
4. W przypadku gdy strażakowi ratownikowi OSP przysługiwałaby
rekompensata przyznana w wysokości wyższej niż otrzymane wynagrodzenie albo
otrzymany zasiłek chorobowy, albo otrzymane świadczenie rehabilitacyjne, na jego
wniosek wypłaca się wyrównanie do wysokości rekompensaty. Przepis
ust. 3 stosuje się.
5. Rekompensata jest wypłacana za okres niezdolności do pracy, lecz nie
dłużej niż przez okres łącznego pobierania zasiłku chorobowego i świadczenia
rehabilitacyjnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, 1621 i 1834).
6. W celu przyznania rekompensaty albo wyrównania do wysokości
rekompensaty strażak ratownik OSP przedkłada dokumenty potwierdzające
zaistnienie zdarzenia, o którym mowa w ust. 1.
7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, tryb przyznawania rekompensaty oraz wyrównania do wysokości
rekompensaty, wzór wniosków o ustalenie prawa do rekompensaty i wyrównania
do wysokości rekompensaty oraz dokumenty stanowiące podstawę do ich ustalenia
i wypłaty, kierując się koniecznością ujednolicenia procedur oraz zapewnienia
sprawnej realizacji przyznawania rekompensaty oraz wyrównania do wysokości
rekompensaty.
Art. 15. 1. Strażak ratownik OSP, który uczestniczył w działaniu
ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu, otrzymuje, niezależnie
od otrzymywanego wynagrodzenia, ekwiwalent pieniężny.
2. Wysokość ekwiwalentu pieniężnego ustala, nie rzadziej niż raz na 2 lata,
właściwa rada gminy w drodze uchwały. Wysokość ekwiwalentu pieniężnego nie
może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto,
ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.2)
) przed dniem ustalenia
ekwiwalentu pieniężnego, naliczanego za każdą rozpoczętą godzinę od zgłoszenia
wyjazdu z jednostki ochotniczej straży pożarnej. Ekwiwalent pieniężny jest
wypłacany z budżetu właściwej gminy.
3. Za czas nieobecności w pracy z przyczyn określonych w ust. 1 strażacy
ratownicy OSP zachowują uprawnienie do innych niż wynagrodzenie świadczeń
związanych z pracą, przewidziane w odrębnych przepisach.
Art. 16. 1. Strażakowi ratownikowi OSP przysługuje świadczenie ratownicze
z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej w wysokości 200 zł.
2. Prawo do świadczenia ratowniczego przysługuje strażakowi ratownikowi
OSP, który:
1) czynnie uczestniczył w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych:
a) w przypadku mężczyzn – przez co najmniej 25 lat,
b) w przypadku kobiet – przez co najmniej 20 lat oraz
2) osiągnął:
a) w przypadku mężczyzn – 65. rok życia,
b) w przypadku kobiet – 60. rok życia.
3. Przez czynne uczestnictwo należy rozumieć bezpośredni udział co najmniej
raz w roku w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych.
4. Ewidencję udziału strażaków ratowników OSP w działaniach ratowniczych
lub akcjach ratowniczych, obejmującą datę, numer i miejsce podjętych działań
ratowniczych lub akcji ratowniczych oraz imienny wykaz ich uczestników,
prowadzi właściwy komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej.
5. Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa w działaniach ratowniczych
nie jest wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej.
6. Świadczenie ratownicze, a także koszty jego obsługi są finansowane
z budżetu państwa.
Art. 17. 1. Komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej
właściwy dla siedziby ochotniczej straży pożarnej strażaka ratownika OSP, zwany
dalej „organem przyznającym”, na wniosek tego strażaka ratownika OSP lub jego przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika albo opiekuna prawnego przyznaje,
w formie decyzji, świadczenie ratownicze i ustala jego wysokość po:
1) sprawdzeniu kompletności wniosku o przyznanie świadczenia ratowniczego;
2) spełnieniu przez wnioskodawcę wymogu, o którym mowa
w art. 16 ust. 2 pkt 1, na podstawie potwierdzenia właściwego wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) lub dokumentacji prowadzonej przez
Państwową Straż Pożarną o spełnieniu przez wnioskodawcę wymagań do
przyznania świadczenia ratowniczego;
3) osiągnięciu przez wnioskodawcę wieku uprawniającego do przyznania
świadczenia ratowniczego.
2. Wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego zawiera:
1) dane wnioskodawcy, który ubiega się o świadczenie ratownicze, w tym:
a) pierwsze i drugie imię oraz nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) numer PESEL albo, jeśli nie nadano tego numeru, serię i numer dowodu
osobistego lub numer paszportu,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) adres do korespondencji, jeśli jest inny niż adres zamieszkania;
2) wskazanie sposobu wypłaty świadczenia ratowniczego wraz z podaniem
danych niezbędnych do jego wypłaty;
3) podpis wnioskodawcy lub jego przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika
albo opiekuna prawnego;
4) potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Niekompletny wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego organ
przyznający pozostawia bez rozpoznania.
4. Prawo do świadczenia ratowniczego powstaje z dniem spełnienia
przesłanek, o których mowa w art. 16 ust. 2.
5. Świadczenie ratownicze organ przyznający przyznaje od miesiąca złożenia
wniosku.
6. Organ przyznający przekazuje właściwemu komendantowi
wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej kopię wniosku o przyznanie
świadczenia ratowniczego oraz kopię decyzji o przyznaniu świadczenia
ratowniczego, poświadczone za zgodność z oryginałem. 7. Decyzję w sprawie przyznania świadczenia ratowniczego doręcza się
wnioskodawcy na piśmie wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem.
8. Postępowanie o przyznanie świadczenia ratowniczego kończy się nie
później niż w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku o przyznanie tego
świadczenia.
9. Od decyzji w sprawie przyznania świadczenia ratowniczego przysługuje
wnioskodawcy odwołanie do właściwego komendanta wojewódzkiego Państwowej
Straży Pożarnej w terminach i na zasadach określonych w ustawie z dnia 14
czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r.
poz. 735, 1491 i 2052).
10. Złożenie odwołania od decyzji w sprawie przyznania świadczenia
ratowniczego nie wstrzymuje jej wykonania.
11. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzór wniosku o przyznanie świadczenia ratowniczego, mając na
względzie konieczność zawarcia we wniosku informacji niezbędnych do ustalenia
i wypłaty świadczenia ratowniczego.
Art. 18. 1. Świadczenie ratownicze wypłaca organ emerytalny określony
przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, zwany dalej „organem
wypłacającym”.
2. Świadczenie ratownicze wypłaca się miesięcznie, do 15. dnia każdego
miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym przyznano
świadczenie ratownicze.
3. Właściwy komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej przekazuje
organowi wypłacającemu równocześnie:
1) sporządzone w postaci elektronicznej, w formacie uzgodnionym z organem
wypłacającym, zbiorcze zestawienie świadczeń ratowniczych przyznanych
w danym miesiącu,
2) kopie wniosków i decyzji, o których mowa w art. 17 ust. 6, poświadczonych
za zgodność z oryginałem, wydanych w danym miesiącu
– w terminie 7 dni po upływie miesiąca, w którym zostały przyznane świadczenia
ratownicze.
4. W przypadku niezgodności liczby przekazanych kopii wniosków i decyzji
z liczbą świadczeń ratowniczych zawartych w zbiorczym zestawieniu świadczeń ratowniczych przyznanych w danym miesiącu są one łącznie niezwłocznie
zwracane przekazującemu je właściwemu komendantowi wojewódzkiemu
Państwowej Straży Pożarnej. Po skorygowaniu niezgodności, w terminie
najpóźniej 3 dni od dnia otrzymania zwróconych kopii wniosków i decyzji,
o których mowa w art. 17 ust. 6, oraz zbiorczego zestawienia świadczeń
ratowniczych przyznanych w danym miesiącu właściwy komendant wojewódzki
Państwowej Straży Pożarnej ponownie przekazuje je organowi wypłacającemu.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres danych zawartych w zbiorczym zestawieniu świadczeń
ratowniczych przyznanych w danym miesiącu, mając na względzie konieczność
zapewnienia informacji niezbędnych do wypłaty świadczenia ratowniczego.
Art. 19. 1. Organ przyznający zawiadamia organ wypłacający o braku albo
ustaniu prawa do świadczenia ratowniczego lub o zmianach w zakresie danych
wskazanych we wniosku o przyznanie świadczenia ratowniczego w terminie 7 dni
od dnia uzyskania informacji w tym zakresie.
2. Organ przyznający zawiadamia organ wypłacający o braku prawa do
świadczenia ratowniczego, jeśli okaże się, że nie zaistniał którykolwiek
z warunków wymaganych do uzyskania prawa do świadczenia ratowniczego.
3. Prawo do świadczenia ratowniczego ustaje wraz ze śmiercią osoby
uprawnionej.
4. Do wstrzymania oraz do wznowienia wypłaty świadczenia ratowniczego
stosuje się odpowiednio art. 45 lub art. 46 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r.
o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej,
Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej,
Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r.
poz. 723 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 2333 i 2448), zwanej dalej „ustawą
zaopatrzeniową”.
5. W razie śmierci osoby uprawnionej do świadczenia ratowniczego
wstrzymanie wypłaty tego świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po
miesiącu, w którym osoba uprawniona do świadczenia ratowniczego zmarła. 6. Organ wypłacający jest uprawniony do bezpłatnego pozyskiwania drogą
elektroniczną z rejestru PESEL informacji o śmierci osób uprawnionych do
świadczenia ratowniczego.
Art. 20. 1. Kwota świadczenia ratowniczego podlega corocznej waloryzacji
od dnia 1 marca.
2. Organ wypłacający dokonuje waloryzacji kwoty świadczenia ratowniczego
z urzędu.
3. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia ratowniczego
w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego,
w którym przeprowadza się waloryzację, przez wskaźnik waloryzacji, o którym
mowa w art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
4. Wysokość kwoty świadczenia ratowniczego, ustalanej w sposób określony
w ust. 3, zaokrągla się do pełnych złotych w górę.
5. Waloryzacja kwoty świadczenia ratowniczego nie wymaga wydania
decyzji.
6. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w drodze komunikatu
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej
na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należną od terminu
waloryzacji kwotę świadczenia ratowniczego.
Art. 21. 1. Do nienależnie pobranych świadczeń ratowniczych stosuje się
odpowiednio art. 49 ustawy zaopatrzeniowej.
2. Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa
oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także
wystawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić organowi
wypłacającemu kwoty świadczeń ratowniczych przekazane na ten rachunek albo
instrument płatniczy za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła
śmierć osoby uprawnionej do świadczenia ratowniczego.
Art. 22. 1. Organ wypłacający jest uprawniony do przetwarzania danych
osobowych w zakresie niezbędnym do wypłaty świadczenia ratowniczego oraz do
żądania i dochodzenia nienależnie pobranego świadczenia ratowniczego. 2. Zabezpieczenia przetwarzania danych osobowych przez organ wypłacający
polegają co najmniej na:
1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób
posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych
osobowych do zachowania poufności tych danych.
Art. 23. Właściwy komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży
Pożarnej prowadzi rejestr przyznanych świadczeń ratowniczych oraz przekazuje
informacje w nim zawarte właściwym wójtom (burmistrzom, prezydentom miast).
Art. 24. Strażacy ratownicy OSP biorący udział w działaniach związanych
z ochroną przeciwpożarową korzystają z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia
6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345 i 2447) dla
funkcjonariuszy publicznych.
Art. 25. Strażakowi ratownikowi OSP przysługuje prawo do używania
środków ochrony indywidualnej takich jak przeznaczone dla strażaków
Państwowej Straży Pożarnej.
Art. 26. Wymagania, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 29a ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży
Pożarnej, mają odpowiednio zastosowanie do strażaków ratowników OSP
biorących udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, a także
w szkoleniach i ćwiczeniach.
Art. 27. 1. Strażakowi ratownikowi OSP oraz osobie, której przyznano
świadczenie ratownicze, mogą przysługiwać dodatkowe świadczenia.
2. Dodatkowe świadczenia, o których mowa w ust. 1, mogą być przyznane
przez:
1) ministrów innych niż wymieniony w ust. 3;
2) jednostki samorządu terytorialnego;
3) przedsiębiorców.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może zawrzeć umowę
z podmiotem, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, w celu przyznania dodatkowych
świadczeń, w szczególności zniżek dla strażaków ratowników OSP lub osób,
którym przyznano świadczenie ratownicze, na przejazdy środkami transportu publicznego oraz udział w przedsięwzięciach kulturalno-oświatowych
i sportowych.
4. W uzasadnionych przypadkach dodatkowe świadczenie może przyznać
minister właściwy do spraw wewnętrznych.
5. W przypadku przyznania strażakom ratownikom OSP lub osobom, którym
przyznano świadczenie ratownicze, dodatkowych świadczeń przez podmioty,
o których mowa w ust. 2, wykaz tych świadczeń oraz podmiotów je przyznających
jest niezwłocznie przekazywany ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Art. 28. 1. Wykaz dodatkowych świadczeń oraz podmiotów, o których mowa
w art. 27 ust. 2, minister właściwy do spraw wewnętrznych zamieszcza na swojej
stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej.
2. Wykaz dodatkowych świadczeń oraz podmiotów jest aktualizowany
w przypadku zmiany świadczenia lub podmiotu, który je przyznał.
Art. 29. 1. Strażak ratownik OSP, na czas pełnienia tej funkcji, oraz osoba
posiadająca uprawnienie do świadczenia ratowniczego, na czas posiadania
uprawnienia do tego świadczenia, otrzymuje w celu identyfikacji i korzystania z
dodatkowych świadczeń, o których mowa w art. 27, legitymację, która zawiera
następujące dane:
1) imię i nazwisko;
2) fotografię;
3) numer legitymacji;
4) nazwę jednostki ochotniczej straży pożarnej;
5) podmiot wydający;
6) datę wydania legitymacji.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) tryb wydawania legitymacji,
2) rodzaj i wzór legitymacji,
3) podmiot właściwy do wydawania legitymacji,
4) przypadki, w których legitymacja podlega zwrotowi, wymianie lub
unieważnieniu,
5) tryb postępowania w przypadku utraty legitymacji– mając na uwadze potrzebę zapewnienia właściwej identyfikacji strażaka
ratownika OSP lub osoby posiadającej uprawnienie do świadczenia ratowniczego
oraz potrzebę zabezpieczenia legitymacji przed fałszerstwem i zapewnienia jej
właściwej ochrony.
Art. 30. 1. Strażakowi OSP, w tym członkowi młodzieżowej drużyny
pożarniczej, mogą być przyznane wyróżnienia:
1) Odznaka Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej”, którą
przyznaje się osobom wyróżniającym się w podejmowaniu działań w celu
ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska;
2) przedstawienie do orderu lub odznaczenia na podstawie odrębnych ustaw.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, określi, w drodze
rozporządzenia, sposób nadawania Odznaki Świętego Floriana „Za Zasługi dla
Społeczności Lokalnej”, tryb przedstawiania wniosków o jej nadanie, wzór odznaki
oraz tryb jej wręczania i sposób noszenia, kierując się szczególnym charakterem
wykonywanych zadań i warunkami ich wykonywania.
Art. 31. 1. Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), zastępcy wójtów
(burmistrzów, prezydentów miast), skarbnicy gmin, sekretarze gmin, kierownicy
jednostek organizacyjnych gminy, osoby zarządzające i członkowie organów
zarządzających gminnymi osobami prawnymi, inne osoby wydające decyzje
administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz radni mogą
być członkami władz ochotniczych straży pożarnych, w tym ochotniczych straży
pożarnych prowadzących działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia
komunalnego.
2. Do radnych powiatu, radnych województwa, zarządu powiatu, zarządu
województwa, skarbnika powiatu, skarbnika województwa, sekretarza powiatu,
sekretarza województwa, osób wydających decyzje administracyjne w imieniu
starosty, osób wydających decyzje w imieniu marszałka województwa,
kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, kierowników jednostek
organizacyjnych województwa i osób zarządzających lub członków organu
zarządzającego powiatową osobą prawną oraz wojewódzką osobą prawną
ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 4 Finansowanie ochotniczych straży pożarnych
Art. 32. 1. Koszty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych są
pokrywane w szczególności z:
1) budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
2) środków z budżetu państwa przekazywanych Komendantowi Głównemu
Państwowej Straży Pożarnej;
3) wpływów instytucji ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 38 i art. 39
ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej;
4) środków pochodzących od osób fizycznych i osób prawnych przekazywanych
w szczególności w formie dobrowolnych składek lub darowizn;
5) środków pochodzących ze zbiórek publicznych;
6) środków własnych.
2. Środki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są przekazywane w formie dotacji
na realizację zadań określonych w art. 3 pkt 1–12 oraz art. 4 ust. 1, na podstawie
wniosków złożonych przez ochotniczą straż pożarną do Komendanta Głównego
Państwowej Straży Pożarnej za pośrednictwem komendanta powiatowego
(miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej właściwego ze względu na teren
działania ochotniczej straży pożarnej, która złożyła wniosek.
3. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej przekazuje środki,
o których mowa w ust. 2, na podstawie umowy zawartej z ochotniczą strażą
pożarną.
4. Umowa, o której mowa w ust. 3, wymaga pod rygorem nieważności formy
pisemnej lub złożenia oświadczenia woli w postaci elektronicznej opatrzonej
podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
5. Jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym
strażom pożarnym dodatkowe środki pieniężne również w formie dotacji.
Art. 32a.1. Na dofinansowanie zadań własnych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, gminy mogą
otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa.
2. Dotacje celowe, o których mowa w ust. 1, są przekazywane przez
wojewodów. 3. Zasady otrzymywania i rozliczania dotacji celowych, o których mowa
w ust. 1, określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.3)
).
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2021 r. poz. 1236,
1535, 1773, 1927, 1981, 2054 i 2270 oraz z 2022 r. poz. 583, 655, 1079 i 1283.
Art. 33.1. Nieruchomości, środki transportu, urządzenia i sprzęt pozostające
w posiadaniu ochotniczej straży pożarnej mogą być odpłatnie wykorzystywane do
innych społecznie użytecznych celów określonych w statucie ochotniczej straży
pożarnej.
2. Środki uzyskane z tytułu, o którym mowa w ust. 1, pozostają w dyspozycji
zarządu OSP z przeznaczeniem na działalność statutową.
Art. 34.1. W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 3 pkt 8–15,
ochotnicze straże pożarne mogą organizować imprezy, podczas których zapewniają
porządek oraz bezpieczeństwo osobom obecnym na imprezie.
2. Na organizację imprezy spełniającej kryteria imprezy masowej, o której
mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez
masowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2171), w miejscu innym niż nieruchomości
zarządzane przez ochotnicze straże pożarne jest wymagana zgoda wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce organizacji
imprezy.
3. Zgodę, o której mowa w ust. 2, wydaje się na wniosek ochotniczej straży
pożarnej, złożony co najmniej 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia
imprezy.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera:
1) wskazanie ochotniczej straży pożarnej będącej organizatorem imprezy;
2) rodzaj i nazwę imprezy;
3) informację o miejscu oraz terminie rozpoczęcia i zakończenia imprezy;
4) informację o przewidywanej liczbie uczestników imprezy;
5) wskazanie osoby reprezentującej ochotniczą straż pożarną w sprawach
bezpieczeństwa imprezy oraz informacje umożliwiające kontakt z tą osobą.
5. Przepisów ust. 2–4 nie stosuje się, jeżeli przepisy odrębne wymagają
zezwolenia na organizację imprezy lub zawiadomienia właściwego organu. 6. Dochody z imprez są przeznaczane na realizację zadań ustawowych
ochotniczych straży pożarnych.
Rozdział 5 Majątek ochotniczych straży pożarnych
Art. 35. 1. Ochotnicze straże pożarne prowadzą ewidencję majątku
niezbędnego do prowadzenia działań ratowniczych oraz udziału w akcjach
ratowniczych.
2. W skład ewidencji, o której mowa w ust. 1, wchodzą:
1) ewidencja materiałowa;
2) ewidencja przedmiotów nietrwałych;
3) ewidencja środków trwałych;
4) ewidencja wyposażenia osobistego.
3. Osobą odpowiedzialną za dokonywanie wpisów do ewidencji majątku jest
członek zarządu OSP, któremu powierzono taką funkcję.
4. Na wniosek zarządu OSP gmina bezpłatnie prowadzi ewidencję majątku,
księgowość oraz rachunkowość ochotniczej straży pożarnej.
Art. 36. 1. W przypadku likwidacji ochotniczej straży pożarnej stosuje się
art. 38 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach.
2. Majątek stanowiący wyposażenie przeznaczone na potrzeby prowadzonych
działań ratowniczych, który zakupiono przy udziale środków pochodzących
z budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, jest przekazywany
jednostce ochrony przeciwpożarowej zapewniającej utrzymanie właściwego
zabezpieczenia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym
zagrożeniem mieszkańcom gminy, na terenie której działała likwidowana
ochotnicza straż pożarna.
Rozdział 6 Zmiany w przepisach
Art. 37. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.4)
) w art. 21 w ust. 1
w pkt 44 po wyrazie „szkoleniach,” dodaje się wyrazy „ćwiczeniach, działaniach
ratowniczych,”.
Art. 38. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
(Dz. U. z 2021 r. poz. 869) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2) zapewnianie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub
innego miejscowego zagrożenia oraz na rzecz ochrony ludności;
3) prowadzenie działań ratowniczych przez jednostki ochrony
przeciwpożarowej.”;
2) w art. 3 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Obowiązki zawarte w ust. 1 i 2 dotyczą również gmin w zakresie
sprawowania nadzoru nad zadaniami określonymi w art. 1 pkt 1.”;
3) w art. 14h ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. Państwowa Straż Pożarna przetwarza w celu ochrony życia, zdrowia,
mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym
miejscowym zagrożeniem, w szczególności w SWD PSP, w zakresie
niezbędnym do realizacji zadań wynikających z ustawy, dane osobowe
uzyskane w związku z prowadzeniem działań ratowniczych oraz obsługą
zgłoszeń alarmowych, o których mowa w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia
22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego, w tym dane
osobowe osoby zgłaszającej oraz osób, których zgłoszenie dotyczy.
2. Jednostka organizacyjna Państwowej Straży Pożarnej, w związku
z przetwarzaniem danych osobowych, o których mowa w ust. 1, wykonuje
obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie
ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy
95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119
z 04.05.2016, str. 1, Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz.
UE L 74 z 04.03.2021, str. 35), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”,
przez udostępnienie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej
stronie podmiotowej lub na swojej stronie internetowej lub w widocznym
miejscu w siedzibie.”;
4) w art. 14ha ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Przepisy art. 14h oraz art. 14ha stosuje się odpowiednio do
przetwarzania danych osobowych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej,
o których mowa w art. 15 pkt 1a–8.”;
5) w art. 16 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2
w brzmieniu:
„2. Organizację i zadania ochotniczych straży pożarnych określa
odrębna ustawa.”;
6) uchyla się art. 19;
7) w art. 21b pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) organizowanie systemów teleinformatycznych, ostrzegania
i alarmowania ludności oraz współdziałania podmiotów biorących
udział w działaniach ratowniczych.”;
8) tytuł rozdziału 5 otrzymuje brzmienie:
„Uprawnienia strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej”;
9) w art. 26:
a) w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„Strażakowi jednostki ochrony przeciwpożarowej, zwanemu dalej
„osobą poszkodowaną”, który w związku z udziałem w działaniach
ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach doznał uszczerbku na
zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu, przysługuje:”,
b) w ust. 4 uchyla się pkt 1;
10) uchyla się art. 26a;
11) w art. 27 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) strażacy jednostek ochrony przeciwpożarowej biorący udział
w działaniach ratowniczych lub wykonujący inne zadania związane
z ochroną przeciwpożarową;”;
12) uchyla się art. 28;
13) w art. 29 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„Koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej,
z wyłączeniem ochotniczych straży pożarnych, są pokrywane z:”;
14) w art. 32 uchyla się ust. 2–4;
15) w art. 33:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Budżet państwa uczestniczy w kosztach funkcjonowania
jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 2–5
i 8, jeżeli jednostki te działają w ramach krajowego systemu ratowniczo-
-gaśniczego.”,
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Finansowanie ochotniczych straży pożarnych z budżetu
państwa odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia
17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U.
poz. 2490).”;
16) uchyla się art. 33a–35 i art. 37;
17) w art. 39 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Środki finansowe przekazane Komendantowi Głównemu
Państwowej Straży Pożarnej na podstawie przepisów art. 38 ust. 1 są
przeznaczone wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej.”.
Art. 39. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej
(Dz. U. z 2021 r. poz. 1940) w art. 7 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) akcjach ratowniczych – rozumie się przez to działania organizowane
i kierowane przez Państwową Straż Pożarną;”.
Art. 40. W ustawie z dnia 16 października 1992 r. o orderach
i odznaczeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 138) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 17b dodaje się art. 17c w brzmieniu:
„Art. 17c. Nagrodą za wybitne osiągnięcia w realizacji zadań
wynikających z bycia członkiem ochotniczej straży pożarnej jest Krzyż
Świętego Floriana.”;
2) w art. 31 dodaje się ust. 8 w brzmieniu:
„8. Wnioski o nadanie Krzyża Świętego Floriana przedstawia
Prezydentowi minister właściwy do spraw wewnętrznych.”.
Art. 41. W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,
Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej,
Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej
i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 i 2320 oraz z 2021
r. poz. 2333 i 2448) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 32 ust. 2a otrzymuje brzmienie:
„2a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii
ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefa Agencji Wywiadu oraz Minister
Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojego działania, określą, w drodze
rozporządzenia, organy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, oraz organ
emerytalny, o którym mowa w art. 48a, zakres ich działania, stopień
dysponenta środków, siedzibę organu, strukturę organizacyjną oraz sposób
powoływania i odwoływania organu oraz jego zastępców, mając na uwadze
zapewnienie prawidłowego wykonywania czynności związanych
z ustalaniem prawa do zaopatrzenia emerytalnego i wysokości świadczeń
pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia.”;
2) w dziale VI dodaje się art. 48a w brzmieniu:
„Art. 48a. Organ emerytalny określony na podstawie art. 32 ust. 2a
przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych wypłaca świadczenia
ratownicze, o których mowa w art. 16 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r.
o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. poz. 2490) oraz w art. 11a ustawy
z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na
zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 1084 oraz z
2021 r. poz. 2490).”.
Art. 42. W ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U.
z 2021 r. poz. 716, z późn. zm.5)
) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 45:
a) w ust. 1 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4
w brzmieniu:
„4) w odniesieniu do taryf dla energii elektrycznej – realizację
przedsięwzięć z zakresu ochrony przeciwpożarowej.”,
b) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
„4a. Przedsiębiorstwo energetyczne tworzy odrębną grupę taryfową
dla odbiorców energii elektrycznej przyłączonych do sieci, niezależnie
od poziomu napięcia znamionowego sieci, będących jednostkami
ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w ustawie z dnia
17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U.
poz. 2490), biorąc pod uwagę znaczenie tych jednostek dla realizacji
przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub
środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym
zagrożeniem.”;
2) w art. 46 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Minister właściwy do spraw energii określi, w drodze
rozporządzenia, sposób kształtowania i kalkulacji taryf dla energii
elektrycznej oraz sposób rozliczeń w obrocie energią elektryczną, biorąc pod
uwagę: politykę energetyczną państwa, zapewnienie pokrycia uzasadnionych
kosztów przedsiębiorstw energetycznych, w tym kosztów ich rozwoju,
realizację przedsięwzięć z zakresu ochrony przeciwpożarowej, ochronę
interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i opłat, poprawę
efektywności dostarczania i wykorzystywania energii elektrycznej,
równoprawne traktowanie odbiorców, eliminowanie subsydiowania
skrośnego oraz przejrzystość cen i stawek opłat.”.
Art. 43. W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U.
z 2020 r. poz. 1863) po art. 37a dodaje się art. 37aa w brzmieniu:
„Art. 37aa. Prowadzenie działań ratowniczych przez ochotnicze straże
pożarne na jednostkach pływających wyposażonych w napęd mechaniczny
o mocy silnika do 20 kW oraz długości kadłuba do 7,5 m nie wymaga
posiadania dokumentu kwalifikacyjnego wydawanego przez właściwy polski
związek sportowy.”.
Art. 44. W ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 oraz z 2021 r. poz. 1038,
1243 i 1535) w art. 22 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Warunek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy ochotniczych straży
pożarnych.”.
Art. 45. W ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez
masowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2171) w art. 3 w pkt 1 po lit. f dodaje się
przecinek i lit. g w brzmieniu:
„g) o których mowa w art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r.
o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. poz. 2490)”.
Art. 46. W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U.
z 2021 r. poz. 1212, 1997, 2269 i 2328) w art. 26 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje
brzmienie:
„3) jednostkę organizacyjną służb podległych ministrowi właściwemu do
spraw wewnętrznych lub nadzorowanych przez tego ministra –
w zakresie szkolenia osób na potrzeby tych służb oraz strażaków
ratowników ochotniczej straży pożarnej, na zasadach określonych
w ustawie z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych
(Dz. U. poz. 2490).”.
Art. 47. W ustawie z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie
i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1084) po art. 11 dodaje się art. 11a–11d w brzmieniu:
„Art. 11a. 1. Ratownikowi górskiemu przysługuje świadczenie
ratownicze w wysokości 200 złotych, pod warunkiem że:
1) osiągnął 65. rok życia – w przypadku mężczyzn oraz 60. rok życia –
w przypadku kobiet oraz 2) przez co najmniej 25 lat – w przypadku mężczyzn oraz 20 lat –
w przypadku kobiet wykonywał działania ratownicze podejmowane
w ramach ratownictwa górskiego jako członek podmiotu uprawnionego
do wykonywania ratownictwa górskiego i nie był zatrudniony do
wykonywania tych działań.
2. Wysokość świadczenia ratowniczego, o którym mowa w ust. 1,
podlega corocznej waloryzacji na zasadach określonych w przepisach ustawy
z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U.
poz. 2490).
3. Do okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, ratownikowi górskiemu
wlicza się okres wykonywania przed dniem 1 stycznia 2012 r. działań
ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego jako członek
specjalistycznej organizacji ratowniczej – Górskiego Ochotniczego
Pogotowia Ratunkowego lub Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia
Ratunkowego, o ile nie był zatrudniony do wykonywania tych działań.
4. Przy ustalaniu okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie jest
wymagane zachowanie ciągłości wykonywania działań ratowniczych, pod
warunkiem że działania ratownicze były wykonywane co najmniej raz w roku.
Art. 11b. 1. Przyznanie prawa do świadczenia ratowniczego, jego
wypłata oraz obsługa następuje na zasadach określonych w art. 16 ust. 6 oraz
art. 17–22 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach
pożarnych.
2. Wraz z wnioskiem w sprawie przyznania świadczenia ratowniczego
należy przedłożyć dokumenty potwierdzające spełnienie warunków,
o których mowa w art. 11a ust. 1 pkt 2 i ust. 3.
3. Spełnienie warunku, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 2,
potwierdza zaświadczenie o okresach wykonywania działań ratowniczych
podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego wydane przez podmiot
uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego.
4. Na żądanie organu przyznającego w rozumieniu ustawy, o której
mowa w ust. 1, podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego
przedkłada dokumenty, na podstawie których wydał zaświadczenie, o którym
mowa w ust. 3. 5. Podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego jest
zobowiązany do wskazania na piśmie przyczyn, z powodu których nie jest
możliwe wydanie zaświadczenia, o którym mowa w ust. 3.
6. W przypadku wskazanym w ust. 5 spełnienie warunku, o którym
mowa w art. 11a ust. 1 pkt 2, potwierdza się na podstawie pisemnych
oświadczeń 3 ratowników górskich, którzy wykonywali działania ratownicze
w ramach ratownictwa górskiego z osobą ubiegającą się o przyznanie
świadczenia ratowniczego.
7. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie
fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
8. Podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego
potwierdza fakt wykonywania działań ratowniczych podejmowanych
w ramach ratownictwa górskiego przez ratownika górskiego składającego
oświadczenie, o którym mowa w ust. 6, w okresach wskazanych w tym
oświadczeniu.
9. W przypadku, o którym mowa w art. 11a ust. 3, zaświadczenie
o okresach wykonywania działań ratowniczych podejmowanych w ramach
ratownictwa górskiego wydaje Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe lub
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Przepisy ust. 2–8 stosuje się
odpowiednio.
Art. 11c. 1. Świadczenie, o którym mowa w art. 11a ust. 1, przysługuje
również członkowi specjalistycznej organizacji ratowniczej – Górskiego
Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego lub Tatrzańskiego Ochotniczego
Pogotowia Ratunkowego, który przed dniem 1 stycznia 2012 r.:
1) osiągnął 65. rok życia – w przypadku mężczyzn oraz 60. rok życia –
w przypadku kobiet oraz
2) przez co najmniej 25 lat – w przypadku mężczyzn oraz 20 lat –
w przypadku kobiet wykonywał działania ratownicze podejmowane
w ramach ratownictwa górskiego i nie był zatrudniony do wykonywania
tych działań.
2. Przepisy art. 11a ust. 3 i art. 11b stosuje się. Art. 11d. Ratownikowi górskiemu, który przy wykonywaniu działań
ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego doznał
uszczerbku na zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu, oraz członkom jego
rodziny przysługują świadczenia, o których mowa w art. 13 i art. 14 ustawy,
o której mowa w art. 11b ust. 1.”.
Rozdział 7 Przepisy dostosowujące, przejściowe i przepis końcowy
Art. 48. Uchwały, o których mowa w art. 15 ust. 2, podejmuje się po raz
pierwszy w terminie do dnia 30 czerwca 2022 r.
Art. 49. Statuty ochotniczych straży pożarnych uchwalone przed dniem
wejścia w życie ustawy zachowują moc.
Art. 50. 1. Członkom ochotniczych straży pożarnych, o których mowa
w art. 19 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,
którzy ukończyli 65 lat – w przypadku mężczyzn i 60 lat – w przypadku kobiet oraz
przez co najmniej 25 lat – w przypadku mężczyzn i 20 lat – w przypadku kobiet
brali bezpośredni udział w działaniach ratowniczych, przysługuje świadczenie
ratownicze, o którym mowa w art. 16.
2. Osobom, które ukończyły 65 lat – w przypadku mężczyzn i 60 lat –
w przypadku kobiet oraz przez co najmniej 25 lat – w przypadku mężczyzn i 20 lat
– w przypadku kobiet spełniły łącznie następujące warunki:
1) brały bezpośredni udział w działaniach ratowniczych jako członkowie
ochotniczych straży pożarnych, o których mowa w ust. 1,
2) brały bezpośredni udział w działaniach ratowniczych jako strażacy ratownicy
OSP
– przysługuje świadczenie ratownicze, o którym mowa w art. 16.
3. Potwierdzeniem bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest:
1) od 1 stycznia 2022 r. – dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż
Pożarną;
2) od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2021 r. – dokumentacja prowadzona przez
Państwową Straż Pożarną lub pisemne oświadczenie 3 świadków, zgodnie
z zasadami określonymi w ust. 4 i 5; 3) do 31 grudnia 2011 r. – pisemne oświadczenie 3 świadków, zgodnie
z zasadami określonymi w ust. 4 i 5.
4. Świadkiem nie może być:
1) małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty do drugiego stopnia
wnioskodawcy;
2) osoba związana z wnioskodawcą tytułem przysposobienia, opieki lub kurateli;
3) osoba pozostająca wobec wnioskodawcy w stosunku podrzędności służbowej;
4) osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione umyślnie
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
5. Co najmniej jednym ze świadków jest osoba, która pełniła funkcje
publiczne lub była zatrudniona w urzędzie obsługującym organ administracji
samorządowej w okresie, który ma potwierdzić bezpośredni udział wnioskodawcy
w działaniach ratowniczych.
6. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, podlega weryfikacji przez
właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) pod względem jego
wiarygodności, a następnie jest przekazywane do właściwego komendanta
powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej w celu jego zatwierdzenia.
7. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do
zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń.
8. W celu weryfikacji oświadczenia organ może wezwać wnioskodawcę do
przekazania dodatkowych dokumentów, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni.
9. Organ może odmówić potwierdzenia, w przypadku gdy uzna, że
oświadczenia świadków lub przekazane dodatkowe dokumenty nie są obiektywne
lub w nienależyty sposób potwierdzają fakt bezpośredniego udziału wnioskodawcy
w działaniach ratowniczych.
Art. 51. 1. Osobie, która złoży wniosek o przyznanie świadczenia
ratowniczego w terminie 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przyznaje się
prawo do świadczenia ratowniczego od miesiąca wejścia w życie ustawy, o ile w miesiącu wejścia w życie ustawy spełnia wszystkie niezbędne warunki do
nabycia prawa do świadczenia ratowniczego.
2. Do przyznania świadczenia ratowniczego, o którym mowa w ust. 1, jego
wypłaty i obsługi stosuje się art. 16–22.
Art. 52. Pierwsza wypłata świadczeń ratowniczych dla osób, o których mowa
w art. 16, art. 47 i art. 50, nastąpi nie później niż w terminie 9 miesięcy od
pierwszego dnia miesiąca, w którym ustawa weszła w życie, z wyrównaniem od
miesiąca przyznania prawa do świadczenia ratowniczego.
Art. 53. Pierwsza waloryzacja kwoty świadczenia ratowniczego zostanie
przeprowadzona od dnia 1 marca 2023 r.
Art. 54. 1. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy właściwy wójt
(burmistrz, prezydent miasta) powiadamia organ wypłacający o śmierci osoby,
której przyznano świadczenie ratownicze.
2. W przypadku uzyskania przez organ wypłacający pełnej funkcjonalności
systemu pozwalającej na bezpłatne pozyskiwanie drogą elektroniczną z rejestru
PESEL informacji o śmierci osób uprawnionych do świadczenia ratowniczego
przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, organ wypłacający powiadomi
niezwłocznie o tym fakcie komendantów wojewódzkich Państwowej Straży
Pożarnej, którzy przekażą tę informację właściwym wójtom (burmistrzom,
prezydentom miast).
Art. 55. 1. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 39 ust. 2 ustawy
zmienianej w art. 38 zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 39 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 38,
nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy.
2. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 32 ust. 2a ustawy
zmienianej w art. 41, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc do dnia
wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 32 ust. 2a
ustawy zmienianej w art. 41, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej
jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
3. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 46 ust. 3 ustawy
zmienianej w art. 42, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 46 ust. 3
ustawy zmienianej w art. 42, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej
jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 56. 1. Maksymalny limit wydatków budżetu państwa przeznaczonych na
realizację zadań wynikających z ustawy wynosi w:
1) 2022 r. – 242 431 800 zł;
2) 2023 r. – 365 264 971 zł;
3) 2024 r. – 416 356 052 zł;
4) 2025 r. – 478 239 502 zł;
5) 2026 r. – 535 733 534 zł;
6) 2027 r. – 596 640 137 zł;
7) 2028 r. – 660 484 603 zł;
8) 2029 r. – 729 500 796 zł;
9) 2030 r. – 802 360 685 zł;
10) 2031 r. – 886 427 465 zł.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych monitoruje wykorzystanie
limitu wydatków, o którym mowa w ust. 1, i dokonuje oceny wykorzystania tego
limitu według stanu na koniec każdego półrocza i na koniec każdego roku
kalendarzowego oraz w razie konieczności wdraża mechanizm korygujący
określony w ust. 3.
3. W przypadku zagrożenia przekroczeniem lub przekroczenia w danym roku
budżetowym limitu wydatków, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do
spraw wewnętrznych wprowadza mechanizm korygujący polegający na
zmniejszeniu wydatków budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy.
4. Mechanizm korygujący, o którym mowa w ust. 3, może polegać na
ograniczaniu wydatków na szkolenia i obsługę finansową świadczeń,
z wyłączeniem świadczeń, o których mowa w art. 16, art. 47 i art. 50, oraz na
pokrycie kosztów wydania legitymacji, o której mowa w art. 29.
Art. 57. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., z wyjątkiem
art. 44, który wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2022 r.